«Қостанай-Су» МКК 2020 жылдағы сумен жабдықтау және су бұру жөніндегі реттеліп көрсетілетін қызметтерді көрсету қызметі туралы есеп  

«Қостанай-Су» мемлекеттік коммуналдық кәсіпорны табиғи монополия субъектісі болып табылады және мемлекеттік тіркелімнің жергілікті бөлімінде тіркелген.

Кәсіпорын табиғи монополиялар саласында мынадай қызметтерді көрсетеді:

• Магистралды құбырлар мен таратушы желілер арқылы су беру (ауыз су);
• Магистралды құбырлар мен таратушы желілер арқылы су беру (техникалық су);
• Ағынды суларды бұру және тазарту.

2020 жыл бойы қызмет көрсету Қазақстан Республикасы Ұлттық экономика министрлігі Табиғи монополияларды реттеу, бәсекелестікті және тұтынушылардың құқықтарын қорғау комитетінің Қостанай облысы бойынша департаментінің 2019 жылғы 13 желтоқсандағы № 91-НҚ бұйрығымен бекітілген тарифтердің шекті деңгейлері бойынша, халыққа арналған орташа жіберу тарифтерінің және халыққа арналған тарифтердің төмендеуін ескере отырып жүзеге асырылды.

Сумен жабдықтау тарифі 142,02 (2017-2021 жылдарға арналған шекті тариф шеңберінде қабылданған) 122,74 теңге/м3-ге дейін, халыққа арналған тариф 98,63-тен 76,16 теңге/м3-ге дейін төмендетілді. Су бұру тарифі 139,63-тен 118,69 теңгеге/м3 дейін, оның ішінде халыққа арналған тариф 82,08-ден 61,11 теңгеге/м3 дейін.

Қазақстанда төтенше жағдайдың енгізілуіне байланысты 2021 жылғы 1 сәуірден бастап халыққа арналған тарифтер тағы 10% – ға қайта төмендетілді. Халыққа арналған 76,16 тарифі сумен жабдықтау бойынша 68,55 теңге/м3-ге дейін және су бұру бойынша 61,11-ден 55 теңге/м3-ге дейін төмендеді, тарифтер ҚҚС ставкасын есепке алмағанда айтылды.

Тарифтерді және сату көлемдерін орындауды ескере отырып, кірістер мен шығыстар туралы есеп былайша қалыптасты.

Түсім (кіріс) 3 053 416 мың теңгені (3,05 млрд.теңге) құрады, оның ішінде реттеліп көрсетілетін қызметтерден 3 009 560,0 мың теңге, өзіндік құны 2 698 051 мың теңге (2,7 млрд. теңге), сату жөніндегі шығыстар 155 367 мың теңге (155,3 млн. теңге), әкімшілік шығыстар 280 571 мың теңге (280,5 млн. теңге) теңге). Банк пайыздары бойынша шығындар 184 932 мың теңге (185 млн теңге). Өзге де шығыстар мен амортизация нормаларын ескере отырып, қызметтен алынатын жалпы нәтиже – залал 330 343 мың теңге (330,3 млн. теңге). Қызметтің нәтижесіне амортизация және ағымдағы жөндеу бойынша шығындардың өсуі (инвестициялық бағдарлама бойынша реконструкциялар көлемінің төмендеуі), заңды тұлғалар бойынша ұсынылатын қызметтер көлемінің төмендеуі әсер етті.

Сумен жабдықтау (питъевая вода) бойынша бекітілген көлемі 14135,8 мың куб.м – нақты көлемі 14 446,6 мың куб. м болып қалыптасты, бұл 2,2% – ға жоғары. Су бұру бойынша бекітілген көлемі 11833,6 мың текше метр болғанда нақты көлемі 12 378,6 мың м3 құрады, асыра орындау 4,6%. Алайда, өсім тек халықтың тұтыну көлемінің есебінен болды. Тұтыну топтары бөлінісінде бюджеттік ұйымдар мен заңды тұлғалар бойынша өткізу бойынша көлемдерді төмендету. Бұл заңды тұлғалардан 155 млн. теңге табыстың толық алынбауына әкеп соқты.

Сумен жабдықтауда халық пен оларға теңестірілген топтар көлемінің үлесі 78% – ға дейін, су бұру бойынша 71% – ға дейін өсті. Бұл ретте заңды тұлғалар мен бюджеттік ұйымдардың үлесі 2% – ға төмендеді. Халыққа арналған тариф өзіндік құнынан 2 есе төмен.

Осылайша, жыл қорытындысы бойынша орташа өлшенген орташа нақты тариф келесідей қалыптасты:

– магистралды құбыр жолдары және таратушы желілер (ауыз су) арқылы су беру қызметі бойынша 117,11 теңге/м3, бұл орташа бекітілген 119,88 теңге/м3-ден 2,77 теңге/м3-ге немесе 2,3%-ға төмен. Бұл бюджеттік ұйымдар мен заңды тұлғалардан 40 млн. теңге кіріс алмауға әкеп соқты.

– ағынды суларды бұру және тазарту қызметі бойынша 106,16 теңге/м3, бұл орташа бекітілген 115,47 теңге/м3 төмен. 115 млн. теңге ағын суларды сору бойынша табыстың толық алынбауына әкеп соқты.

– магистралдық құбырлар және тарату желілері арқылы су беру қызметі бойынша (техникалық су) – 14,84 теңге/м3, бұл бекітілген 15,06 теңге/м3-ден 0,2 теңге/м3-ге немесе 1,5% -ға төмен.

2020 жылы кәсіпорын тарифтік сметаға түзету жүргізді (уәкілетті мемлекеттік органның 2020 жылғы 20 қарашадағы № 290-НҚ түзетуді бекіту туралы бұйрығы). Тарифтік сметаның орындалуы туралы есеп бекітілген түзетуге сәйкес орындалды. Қызметтер тұрғысынан тарифтік сметаларды қарастырайық.

Суды магистралды құбыржолдары мен таратушы желілер арқылы беру қызметтері (ауыз су).

Қызмет бойынша шығындардың жалпы сомасы 1 373 561,4 мың теңге мөлшерінде бекітілді. ЕҚДБ бойынша негізгі қарызды өтеуді есепке алғанда 1 498 409,4 мың теңге. Іс жүзінде, сумен жабдықтау жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін кәсіпорын 2 111 249,8 мың теңге жұмсады. Оның ішінде 380 460,3 мың теңге тарифіне кірмейтін салық есебі бойынша амортизация.

Сумен жабдықтау бойынша артық шығынның негізгі үлесі мынадай баптар есебінен қалыптасты:

Амортизация бекітілген 193 972,5, нақты 574 432,8, артық шығыс 380 460,3 мың теңге немесе 200%

Апаттарды жөндеу және жою 85 208,4 бекітілген, нақты 87 506 мың теңге, артық шығыс 21%.

шикізат пен материалдар бекітілген 34 655,8, нақты 66 471,9 мың теңге, артық шығыс 31 816 мың теңге немесе 92%.

ЕҚДБ қарызын өтеу бекітілді 124 848,0 мың теңге, нақты 138 114,8 мың теңге, артық шығыс 13 267 мың теңге немесе 11%.

Шығындар бойынша артық шығыс инфляцияның өсуімен, ауыз суды тазарту технологиясының өзгеруімен, яғни хлордан қалып, экология мен адам денсаулығына зиянды емес ас тұзына көшумен байланысты. 5% – дан асатын шығындарды баптар бойынша игермеуге жол берілмеді.

2020 жылға бекітілген тарифтік сметаға жоспарланған су алу көлемінің 14,95% нормативтік техникалық су ысырабы енгізілген. 2020 жылы сумен жабдықтау желілері мен құрылыстарындағы судың нақты шығыны нақты көлемнің 14,95% – ын құрады. Нормативтен тыс шығындарға жол берілген жоқ.

Магистралды құбырлар мен таратушы желілер арқылы су беру (техникалық су)

Кәсіпорын бұл қызметті күнтізбелік жыл ішінде 4 ай бойы ғана көрсетеді. Су негізінен жасыл желектерді суару үшін қолданылады. 2020 жылғы тарифтік сметаның орындалуы туралы есеп тарифтік сметада бекітілген көрсеткіштерге сүйене отырып орындалды. Техникалық суға арналған шығындар активтердің іске қосылуы шегінде үлестік белгі бойынша бөлек есепке алуға сәйкес бөлінеді. Тарифтік сметаны орындау бойынша есепті қоса береміз. 5% – дан асатын шығындарды баптар бойынша игермеуге жол берілмеді.

Ағынды суларды бұру және тазарту

Қызмет бойынша шығындардың жалпы сомасы 1 258 818,9 мың теңге көлемінде бекітілді. ЕҚДБ бойынша негізгі қарызды өтеуді есепке алғанда 1 308 207,91 мың теңге. Іс жүзінде, су бұру жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін кәсіпорын 1 392 519,94 мың теңге жұмсады немесе асып кету 6%-ды құрады. 5%-дан асатын шығындарды баптар бойынша игермеуге жол берілмеді.

Шығыстардың негізінен осындай ірі баптардың есебінен бекітілген сомадан асып кетуі:

автокөлік және механизмдер қызметтері бекітілген 8003,5 мың теңге, нақты 10251 мың теңге, асып кету 2 248 мың теңге немесе 28%. Сондай-ақ коммуналдық қызметтер, байланыс қызметтері, бағдарламалық сүйемелдеу, амортизация және т.б. бойынша баптардың артуы инфляциялық параметрлермен, желілер ұзындығының өсуімен, сондай-ақ кәріз құбырларының ластануының артуымен байланысты. Кәріз желісіне шығарындылардың химиялық құрамы мен мөлшерін реттейтін заңнамалық актілердің болмауы.

Амортизация бабы бойынша артық шығыс инвестициялық бағдарлама бойынша жаңғырту және реконструкциялау есебінен негізгі құралдардың баланстық құнының өсуіне байланысты. Сақтандыру бабы бойынша артық шығыс міндетті медициналық сақтандыруды енгізумен байланысты. Сондай-ақ, кәсіпорын шекті деңгейлерді бекіту кезінде 2016 жылы тарифтік сметаға енгізілмеген өзге де шығыстарды шеккен, бірақ оларды жүзеге асыру заңнамалық негізделген (мысалы, аудиторлық қызметтер).

Жалпы алғанда, кәсіпорын бойынша шығындардың үлес салмағын диаграмма түрінде ұсынуға болады, мұнда ақшалай түрдегі баптың үлесі: – жалақы – 26%, -амортизация – 26% құрады,

– электр энергиясы және жылу энергиясы бойынша шығындар 12,4 %, -салықтар және міндетті сақтандыру -8,5%, -апаттарды жөндеу және жою бойынша шығындар – 5,3%, -ЖЖМ – 4% және басқа шығындар шамамен 5%.

Сумен жабдықтау тарифіндегі тұз (натрий хлор) 5% , ал шығындардың жалпы көлемінде 2%.

Бекітілген шегінде жалақы бабы бойынша орындау. Нормативтік саны 645 адам бекітілді. Нақты саны 31 желтоқсанға 600 адам және нормативтен аспайды. Орташа жалақы 130 мың теңге.

Кәсіпорында электр энергиясының шығындары бойынша бекітілген нормалар сақталады, олар сапа мен тиімділік көрсеткіштерін қарау кезінде төменде талқыланады.

«Қостанай-Су» МКК инвестициялық бағдарламасы тарифтердің шекті деңгейлері қолданылатын 5 жыл кезеңі – 2017-2021 жылдарға әзірленді және бекітілді. Тарифтерге мораторийге байланысты жыл сайын түзету жүргізіледі. Бағдарламаның негізгі мақсаттары: сумен жабдықтау және су бұру жүйелері жұмысының сенімділігін арттыру болып табылады.

СУМЕН ЖАБДЫҚТАУ

Қостанай қаласы Шевченко-Қозыбаев көшесі,281 (сай) шекарасында Д – 600 мм су құбыры 165050,99 мың теңгеге бекітілген сомада реконструкцияланды, нақты 1200 п.м -ге 173 923,752 мың теңгені құрады, ГНБ әдісімен су құбыры желілерін жүргізу 9 878,50 мың теңге сомасына, шығындардың артуы 2 277,00 мың теңге жұмыс көлемінің ұлғаюы есебінен. Тазарту құрылыстарында тиеу-түсіру жұмыстары үшін қала әкімдігімен келісім бойынша 7 319,99 теңгеге «Айырлы электр тиегіш» арнайы техникасы сатып алынды.

АСКУЭ УТМ-64 шкафы (ЭСК.021.00.00-39 ПС) ЭБЕАЖ жүйесіне қосу үшін 14 000 мың теңге сомасына сатып алынды. ЭБЕАЖ жүйесі электр энергиясын өндірушіден тікелей сатып алуға көшуге мүмкіндік берді, бұл 1 квт*сағ үшін кемінде 6 теңге тарифінде үнемдеуге мүмкіндік береді. Техникалық су бойынша 270,48 мың теңге сомасына ілмек арматурасын ауыстыру су құбыры желілеріне күрделі жөндеу жүргізілді. Жалпы, сумен жабдықтау бойынша инвестициялық бағдарлама 323 021 мың теңгеге орындалды. Сумен жабдықтау объектілері бойынша инвестициялық құрамдас бөлігі бойынша игерілмеуге жол берілген жоқ.

СУДЫ БҰРУ

Қостанай қаласы Шаяхметов-Съянов көшелерінің шекарасындағы Победа көшесіндегі өздігінен ағатын кәріз коллекторын реконструкциялау жоспары 157 365,93 мың теңге болғанда 163165,19 мың теңге сомасына игерілді. Ұзындығы бойынша көлемдерді асыра орындау есебінен 950 п.м. жоспар бойынша 5 799,26 тенгеден асып 1368 п. м. орындалды, Амангелді т.м. құны 33 835,07 мың теңге павильондары мен жеткізу жолдары бар МК-58 жм КСС қатарға енгізілді. Жабдықты ауыстыру бөлігіне 11 304,58 мың сомасына электр жетегі бар Д-800 мм шиберлік ысырманы орнату (КСС №8), 6 317,8 мың теңге сомасына басқару панелі бар (№9 КСС) тиегіш моноблокты кәріздік сорғы, 82 505,58 мың теңге сомасына 2 дана мөлшерінде ұсатқыш-тор (№5 КСС кірді). Сондай-ақ құны 3110,62 мың теңге «Қатты қорытпалы саптамасы бар құбырларды тазалауға арналған машина» арнайы жабдығы. Жабдықтың толық тізімімен біздің кәсіпорынның сайтында инвестициялық бағдарламаны орындау бойынша есепте танысуға болады. Жалпы, су бұру қызметі бойынша тарифке кіретін инвестициялық бағдарлама 348 899,95 мың теңгеге орындалды. Су бұру объектілері бойынша инвестициялық құрамдас бөлік бойынша игерілмеуге жол берілген жоқ. 2020 жылғы тарифке кіретін инвестициялық бағдарламаны орындаудың жалпы сомасы 671 921,57 мың теңгені құрады.

«Қостанай-Су» МКК–да ауыз судың сапасына өндірістік бақылауды аттестатталған талдау зертханасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен су көздері – жерүсті және жерасты су тартқыштарынан бастап, одан әрі технологиялық тазарту, қаланың тарату желісіне және тарату желісіне (су құбыры колонкалары) шығу кезеңдері бойынша жүзеге асырады. Күн сайын өндірістік және ауысымдық зертханалар 700-ге жуық талдау жүргізеді, 2016-2017 жылдары бұл көрсеткіш күніне 500 талдауды құрады. 2017 жылдың мамыр айынан бастап Қостанай жер асты сулары кен орнынан су алу айтарлықтай өсті. Осыған байланысты қалаға келетін судың сапасы жақсарды: қаттылық көрсеткіші төмендеді, судың барлық тұз құрамы, соның ішінде хлоридтер, органолептикалық қасиеттері жақсарды. Қаланың тарату желісіне шыға берісте ауыз су № 209 «Су көздеріне, шаруашылық-ауыз су мақсаттары үшін су жинау орындарына, шаруашылық-ауыз сумен жабдықтауға және суды мәдени-тұрмыстық пайдалану орындарына және су объектілерінің қауіпсіздігіне қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптар» санитариялық қағидаларының талаптарына сәйкес келеді. Өткен жыл ішінде қалаға берілетін ауыз су сапасының МЕМСТ талаптарынан ауытқу жағдайлары анықталған жоқ.

Сумен жабдықтау және су бұру бойынша реттеліп көрсетілетін қызметтердің сапа, сенімділік және тиімділік критерийлері орындалды. Есеп «Табиғи монополиялар туралы» заңда белгіленген мерзімде кәсіпорынның сайтында жарияланды. Көрсеткіштерді қарастыра отырып, электр энергиясы сияқты көрсеткішке қысқаша тоқтала аламыз. Сумен жабдықтау бойынша 2019 жылы – 1 м3-ге 0,663 квт*сағ, нақты 2020 жылы –0,655 бекітілгенде – 0,842 квт*сағ 1 м3. Су бұру бойынша 2019 ж. -1 м3-ге 0,692 квт*сағ, нақты 2020 ж. -1 м3-ге 0,894 квт*сағ бекітілгенде 0,670. Арнайы көрсеткіштер бойынша сумен жабдықтау бойынша апаттар санының төмендеуі 2019 ж. – 0,74 апат/км, 2020 ж. – 0,52 апат/км, су бұру бойынша 2019 ж. – 33,7 және 2020 жылы 31,5 апат/км-ге дейін. 2020 жыл ішінде тұтынушылардың сапасыз қызметтер көрсетуге және қызметтерге қосудан немесе техникалық шарттар ұсынудан бас тарту бойынша шағымдары тіркелген жоқ. Тұтынушылардан көрсетілген реттеліп көрсетілетін қызметтер үшін төлемдердің жиналуын арттыру немесе бұрынғы деңгейде сақтау көрсеткіші сумен жабдықтау бойынша 2019 жылы-95,9%, 2020 жылы-96,2% өсті. Су бұру бойынша 2019 ж. – 96,8%, 2020 ж. – 97%.

Сапа және тиімділік көрсеткіштерін орындау бойынша толығырақ біздің кәсіпорынның сайтында танысуға болады.

Дебиторлық берешекті өндіріп алу үшін 2020 жылы келесі жұмыс жүргізілді.

Жеке тұлғалардан сот арқылы дебиторлық берешекті өндіріп алу-33 мың теңге сомасына 3 талап арыз.

Бұрынғы тұрғындардан сумен жабдықтау және су бұру қызметтерін пайдаланғаны үшін қарызды сот арқылы бөлу бойынша берешекті өндіріп алу (сот шешімі шығарылды) 281 мың теңге сомасына 13 талап арыз.

Сумен жабдықтау және су бұру қызметтерін пайдаланғаны үшін жеке тұлғалардан, оның ішінде бұрынғы тұрғындардан жалпы сомасы 30 679 мың теңгеге 2 002 өтініш (атқарушылық жазба шығарылды), жалпы сомасы 25 468 мың теңгеге 1 221 өтініш орындалды.

Заңды тұлғалардан дебиторлық берешекті өндіріп алу-1 753 мың теңге сомасына 9 өтініш.

Абоненттік бөлім 698 борышкерге қатысты 127 рейд жүргізді. Рейдтер кезінде 827 800 теңге сомасында қарыз жиналды.

Сумен жабдықтау жүйесінен ажыратылған-1 пәтер.

Ағымдағы айналым қаражатының жетіспеушілігі, яғни екі-үш айлық кассалық алшақтық. Сатып алу қағидаларына сәйкес уақтылы жөндеу үшін материалдар мен тауарларды сатып алу қызмет көрсету сәтіне дейін 2-3 ай бұрын жүргізіледі, ал тұтынушы қызмет алғаннан кейін бір айдан кейін төлейді.

Газбен дәнекерлеуші, тракторшы, экскаваторшы сияқты мамандық жұмысшыларының жетіспеушілігі негізінен жалақының төмен деңгейіне және апаттарды жою кезіндегі нормативтен тыс жұмыс уақытына байланысты.

Сумен жабдықтау және су бұру жүйелерін дамытудың 2021 жылға арналған перспективасында амортизация қаражаты есебінен: 187,0 млн. теңге сомасына сумен жабдықтау желілерін және 214,0 млн. теңге сомасына су бұру желілерін реконструкциялау жоспарлануда.

Тариф шегіндегі инвестициялық қызметтен басқа, осы жылы тазарту құрылыстарын салу жөніндегі жоба басталады, бюджет қаражаты есебінен 2021-2023 жылдарға арналған игеру кезеңі.

Тарифтерді қалыптастыру ережелеріне сәйкес кәсіпорын 2022 жылдан 2026 жылға дейінгі кезеңге арналған тарифтерге өтінім беруге міндетті. Тарифтің негізіне ЕҚДБ, Нұрлы Жол бағдарламалары бойынша несие қаражатын қайтару бойынша шығындар, электр энергиясы, жылу энергиясы, жабдықтарды жөндеу бойынша шығындар, құбырлар мен кәріз станцияларының тозуын төмендетуге мүмкіндік беретін жаңа инвестициялық жобалар және апаттарды болдырмау үшін тәуекелдер жатады.

Осылайша, 2021 жылы және алдағы жылдары «Қостанай-Су» МКК-ның барлық қызметі көрсетілетін қызметтердің сапасын жақсартуға, қаланың әлеуметтік-экономикалық бағдарламаларына қатысуға, қаланың тіршілік әрекетінің негізі ретінде сумен жабдықтауды үздіксіз қамтамасыз етуге, инвестициялық жобаларды сапалы және тиімді орындауға бағытталатын болады.

«Қостанай-Су» МКК әкімшілігі